System Center Orchestrator içerisinde kullanılan bir kavram olan Runbook, Service Management Automation ve Azure Automation içerisinde aynı isimle anılmaktadır. Bir Runbook aktivitesi kurumunuz içerisin de tanımlı olan iş süreçlerini, sistem ve yazılım bileşenlerini içeren çeşitli şirket operasyonlarını bir araya getirilerek oluşturulduğu rutin süreçler olarak söylenebilir. İlgili Runbook senaryoları oluşturulurken en uygun çözümleri içeren akış şemaları çizilir. Bu süreçlere örnek verecek olursak, Maintance ve Life Cycle Management, Log Management.

Azure Automation üzerinde Runbook oluştururken karşımıza birçok yöntem çıkmaktadır. Şimdi bu kısımları sırasıyla inceleyelim.

• Import Runbook : Kendi ortamınızda hazırlamış olduğunuz Powershell Workflow syntaxına uygun bir şekilde “.ps1” uzantılı dosyalarınızı upload yöntemiyle oluşturduğumuz yöntemdir.
• Import From Gallery : Powershell ile ilgilenenler Technet Script Center üzerinden ihtiyacımız olan bir çok Powershell Script’lerini bulabilmekteyiz. Azure Automation için paylaşılan tüm hazır Runbook şablonlarına “Import runbooks from the Gallery” tıklayarak ulaşabilirsiniz. Gallery içerisine isterseniz, Automation Dashboard ekranından ulaşabilirsiniz.
• Quick Create Runbook : Bu yöntem ile Automation hesabınız içerisin de yeni bir Runbook oluşturabilirsiniz. Oluşturduktan sonra, ihtiyacınıza göre Powershell Workflow’unuzu geliştirebilirsiniz.

Yukardakilerin dışında eklenebilecek ufak bir konu daha var. On-Premises yapıda kullanılan Orchestrator üzerinde bulunan mevcut flow chart yapısını Automation içerisine aktarmak istenildiği zaman akıllara Migration senaryoları gelmektedir. Bunun için Microsoft’un geliştirdiği System Center Orchestrator Migration Toolkit sayesinde SMA ve Azure Automation üzerine taşıma senaryolarını desteklemektedir.

Runbook oluşturma yöntemlerinden bahsettikten sonra, Quick Create yöntemiyle bir adet oluşturalım. Bunun için Azure Portal içerisinden “New” Butonua basılır,

Karşımıza gelen ekranda, Runbook > Quick Create tıklanarak, Runbook Name, Description, Automation Account gibi bilgiler belirtilir. Hemen alt kısımda dikkatimizi çekmesini istediğim nokta, “From Gallery” tıklanarak yukarıda bahsetmiş olduğumuz Runbook oluşturma adımlarının “Import From Gallery” buradan da gerçekleştirebilirisiniz.

Create butonuna tıkladıktan sonra, “PeakUp – StartVM” adındaki Runbook oluşturma işlemini tamamlayalım.

Azure Portal da Runbook oluşturma işlemi tamamlandıktan sonra, Automation Account içerisinden Runbook sekmesi içerisine gittiğimiz zaman artık Runbook içerisine Powershell Workflow yazabiliriz. İsteğe bağlı olarak yukarıda görüldüğü gibi “Edit Runbook” diyerek Runbook içerisine girebilir ve Powershell Workflow geliştirme sürecine başlayabilirsiniz. Şimdi Runbook aktivitesi içerisindeki sekmeleri sırasıyla ne iş yaptıklarını anlayalım.

Dashboard : Runbook içerisinden ulaştığımız bu sayfada görmek istediğiniz Runbook aktivitesi için özet görünüm sunar. Tarafımıza sunulan grafik isteğe bağlı olarak ekranın sağ üst köşesinden zaman aralığını belirtebilirsiniz. Bu gösterilen rapor içerisin de Runbook aktivitesinin “Queued, Failed, Stopped” gibi kavramlar göreceksiniz. Bu sayfayı lütfen Automation Account içerisinde anlattığımız Dashboard sayfası ile karıştırmayalım. Bu ekranda sadece seçtiğiniz Runbook aktivitesinin durumunu görmektesiniz.

Jobs : Seçilen Runbook aktivitesinin Schedule bir şekilde ayarlandıktan sonra çalışan tüm işlerin sonuçları liste halinde görmemizi sağlar. Bu sayfa içerisin Runbook aktivitesi çalıştıktan sonra işin durumunu ve detaylı bilgiyi buradan alabilirsiniz.

Author : Runbook içine girildiği (Author) kısmına “Draft” ve “Published” kavramları bizleri karşılıyor. Bu ekran içerisin de Powershell Workflow syntax yapısına uygun yazılan kod bloklarına “Draft” üzerinde Runbook Editor ile geliştirme yapılabilir veya geliştirilen Powershell Workflow sürecinin istenilirse Runbook Editör üzerinden “Test” işlemleri yapılmaktadır. Geliştirme süreci bittikten sonra, “Publish” tıklanarak ve yayınlanır. “Publish” edilmeden herhangi bir “Schedule” ataması gerçekleşemez. Herhangi bir Runbook “Publish” edildikten sonra, kod blokları içinde düzenlenme gerekir ise tekrar “Draft” bölümüne gelip değiştirilmesi gerekir.

Schedule : Bu kısımda Runbook için herhangi bir Schedule ataması gerçekleştirebiliriz. Assets kısmından Schedule tipinde bir değişken tanımlası yaptıysanız buradan link edebilir veya kendiniz bu sayfa içerisinden ilgili değişkeni oluşturup atamasını yapabilirsiniz.

Configure : Configure sekmesini kullanarak mevcut yapılandırmayı değiştirebilirsiniz. Bu sekme içerisin de Runbook özeline ait tüm ayarları yeniden yapılandırabilme şansımız var. Eğer dilerseniz, Runbook başlama ve bitişine kadar ayrıntılı Log detayları görme şansına sahipsiniz. Bunları görmek için, Configure sekmesi içerisinden “Log Verbose Records” ve “Log Progress Records” özelliklerini aktif hale getirmeniz gerekiyor. Akıllara hemen şu soru geliyor olabilir, Log ayrıntılarına nereden bakılabilir? Jobs içerisinden “History” sekmesi sizlere yardımcı olacaktır. Bununla beraber yine bu sekme içerisinden Runbook aktivitenize “Tag(Etiket)”atanabilir.

Runbook aktivitesi içinden “Author” sekmesine gelelim. Runbook Editör olarak adlandırdığımız sayfa bizleri karşılıyor olacak. Bu bölümde Powershell Workflow sürecinizi geliştirdiğiniz yer, Runbook aktivitesini geliştirme söz konusu iken kısa bir not düşelim. Tüm bu Runbook geliştirme süreçlerini Powershell ISE üzerinden geliştirsek çok da güzel olurdu düşünenleriniz olabilir. Kulağa hoş geliyor evet, böyle bir şansımız var. Github üzerinden indireceğiniz Add-on sayesinde dilerseniz Azure Automation için geliştireceğiniz Runbook aktivitelerini Powershell ISE ile yapmanız mümkün.

Bkz : https://github.com/azureautomation/azure-automation-ise-addon

Dilerseniz geliştirdiğiniz Runbook aktivitesini nasıl Schedule hale getirebiliriz ondan bahsedelim. Runbook aktivitesi içerisinde geliştirme işlemleri bitti ve “Published” olarak ayarladınız ve gereken “Test” işlemleriniz hepsini yaptınız. Artık aktiviteniz hazır durumda, Schedule tabı içerisine gelip, Mevcut bir Schedule olarak tanımlanmış değişkeniniz var ise onu gösterebilir veya yeni oluşturarak Runbook aktivitesini Schedule edebilirsiniz.

“Link to New Schedule” tıklayarak, yeni bir Schedule değişkeni yaratıp atamasını yapabilirsiniz. “Link to an Existing Schedule” ise Assets kısmında daha önceden yarattığınız veya başka bir Runbook için de kullandığınız Schedule değişkenini tekrar bu bölümde kullanabilirsiniz.

Günlük, saatlik veyabelirlediğiniz bir saatte çalışabilir. Dilerseniz Schedule için bir expire tarihi belirtme şansınızda var. “Complete” butonuna basıyorum ve Runbook aktivitemi Schedule edelim.

Bir önceki yazımızda, Automation Account oluşturma adımlarından bahsettik ve Assets kavramını kısa bir açıklamasını önceki yazımızda yapmıştık. Bu yazımızda Assets kavramını detaylandırmaya çalışacağız. Assets bölümü Azure Automation hesabı içerisin de en önemli kısımlardan biridir. Assets bölümünde Azure Automation Account hesabı için Integration Module ve Settings kısmı bulunmaktadır. Açıkcası bu kısma Settings demek pek hoşuma gitmiyor. Portal içerisinde bu şekilde ekleyeceğiz ama değişkenler demek bundan sonra daha doğru gibi gözüküyor.

Runbook aktivitelerinizin içerisin de kullandığınız cmdlet eğer ilgili Automation Account içerisinde yok ise Assets içerisinde Integration Module ile yükleme şansına sahipsiniz. Bu işlem bizim için oldukça basit. Assets bölümünü kullanmamızdaki diğer temel amaç eklediğimiz Settings ( Değişkenlerden) oluşmaktadır. Tüm script dillerinde olduğu gibi PowerShell içerisinde de string ya da integer tabanlı nesneler istenilen değişkenlere atanarak, scriptin devam eden bölümünde ihtiyaç olduğunda rahatlıkla kullanılabilir. Biz portal içerisinden “Add Settings” tıklayarak değişkenler oluşturarak Runbook içerisinden bu değişkenlere erişim sağlayarak Workflow’un devam eden bölümünde ihtiyaç olduğunda kullanabileceğiz.

Assets kısmında bulunan değişkenlere ve Integration Modüllere erişim noktasında önemli bir bölüm var. Tanımlamış olduğunuz değişkenleriniz veya eklediğiniz Integration Modülleriniz geliştirdiğiniz farklı Runbook aktiviteleri içerisinden tekrar erişilebilir durumdadır. Bu kısma örnek verecek olursak aşağıdaki resimden ilerleyelim.

Yukurdaki resimde üç adet “Asset 1”, “Asset 2”, “Asset 3” adında değişkenlerim bulunuyor. Bu değişkenler, sırasıyla “Integer”, “String” ve “Credential” olduğunu varsayalım. “AA” adında bir Azure Automation Account içerisinde tanımlı olarak gözükmektedir. Bununla beraber bu Automation Account içerisinde iki adet Runbook aktivitem var. Bunlar “A” ve “B” adında gözükmektedir. Bu Runbook aktivitelerinde yazılan Powershell Workflow içerisinde tanımlamış olduğumuz Settings(Değişkenler) “Get-AutomationVariable –Name değişkenadı” şeklinde çağrılır ve geliştireceğiniz Runbook içerisinden erişebilirsiniz.

Azure Portal içerisinden, “Add Settings” tıklanarak herhangi yeni bir değişken oluşturmak istediğiniz zaman, karşımıza gelen değişken tiplerini tanıyalım.

• Credential Asset : Bu değişkeni eklemek istediğiniz zaman karşınıza iki farklı tip ile geliyor olacak. Bunlar “Certificate ve Powershell Credential” şeklinde gözükecektir. Oluşturulacak olan Credential değikenine isim verdikten sonra, Assets bölümünde gözükecetir. Bu değikenler şifrelenir ve her otomasyon hesabı için oluşturulan benzersiz bir anahtar kullanarak Azure Automation hesabı içinde saklanır. Bu anahtar bir ana sertifika tarafından şifrelenir.
• Connection Asset : Automation hesabınızda oluşturduğunuz Runbook aktiviteleriniz üzerinden herhangi bir harici hizmete veya uygulamaya bağlanmak için gereken bağlantı bilgileri için tanımlanır.
• Variable Asset : Runbook aktivitelerini geliştirirken en çok işimiz olacağı yer. Powershell içerisinde tanımladığımız “String”,”Integer”,”Boolen”,”DateTime” tipinde nesneler tanımlanarak değişken haline gelir ve Runbook aktiviteleri içerisinden çağırılır.
• Schedule : Geliştirdiğimiz Runbook aktivitelerini Schedule bir şekilde çalışmasını sağlamak için oluşturduğumuz değişken yöntemidir.

Assets oluşturmanın birçok yöntemi var. İsterseniz, Azure Portal, Preview Portal ve Azure Powershell ile yaratma şansına sahipsiniz.

Azure Portal içerisinden bir “String” tipinde Variable Asset oluşturalım. Automation Account içerisine girdikten sonra, “Add Settings” tıklanır ve karşınıza yukarıda bahsetmiş olduğumuz Asset tipleri gelmektedir. Bu kısımda “Add Variable” seçilir.

Add Variable seçip ilerledikten sonra, karşımıza değişken tipleri gelecektir. Bu ekranda ben “String” tipinde oluşturacağımı söyleyeceğim ve içerisine bir değer gireceğim.

Variable Type olarak String seçildi ve değişkenimizin adı “MyNewVariable” olarak belirledik bir sonraki ekrana geçerek değişkenimize değer ataması gerçekleştireceğiz.

Yeni bir String tipinde Varriable Asset tanımlamış durumdayız. Artık Automation Account içerisindeki tüm Runbook aktiviteleri üzerinden erişilebilir durumdadır. Tanımladığımız değişkeni Runbook içerisinde yazdığımız Powershell Workflow içerisinden çağırmak için aşağıdaki örnek bizlere yol gösterecektir. Yukarıdaki ekran içerisinde bir yere daha dikkatinizi çekmek istiyorum, “Encrypted” kapalı olarak gelmiş durumdadır. Eğer bu özelliği aktif ederseniz, tanımladığınız değişkenleriniz Automation hesabınız içerisinde Encrypted bir şekilde saklanacaktır.

Get-AutomationVariable cmdlet’ini Runbook içerisinde kullanarak tanımladığım Asset adını gönderek değişkenin içerisindeki değere Runbook içerisinden artık erişebilir durumdayım. İsterseniz, Azure Powershell Module ile yeni bir değişken yaratabilirsiniz.

Son olarak ise Azure Preview Portal üzerinden nasıl yeni bir Asset oluşturacağından bahsedeceğim. Preview Portal üzerinde oturum açıktan sonra, ilgili Automation Account içerisinde Assets bölümünde karşımıza Admin Friendly diyebileceğimiz bir arayüz gelmektedir. Bu ekran içerisinden toplam Assets sayısı görebilir veya yeni değişkenler ekleyebilirsiniz.

Azure Automation kullanabilmeniz için Azure Subscription sahip olmanız gerekiyor. Mevcut bir Azure hesabı sizlere Azure üzerindeki kaynaklara erişmenizi sağlar. (Cloud Services, Service Bus, Storage Account, Mobile Services, vd) Azure Automation Account hesabı ise, mevcut hesabınız için tüm otomasyon kaynaklarını tutar. ( Runbook, assets)

Yeni bir Automation Account oluşturmak için birçok yöntemimiz bulunur. Bunlardan en basit ve en kolayı mevcut Azure Portal içerisinden veya Preview Portal üzerinden yeni bir Azure Automation Account yaratabilmektir. Azure üzerinde ihtiyaçtan dolayı birçok Automation Account yaratılabilir. Farklı Azure Region üzerindeki IT Operasyonel işleri yöneten kişilere ait farklı Automation hesapları oluşturulabilir. Bir subscription içerisinde 30 adet farklı Automation Account yaratılabilir.

Automation Account oluşturulması

Azure Management Portal üzerinde oturum açılır. Portal içerisinden sol tarafta Automation kısmına gelip “Create an Automation Account” seçilir.

Karşımıza gelen ekran içerisinde Automation Account hangi Region üzerinde yaratılacağını ve geçerli bir isim verilerek “Complete” butonu tıklanır.

Hesabımızın başarıyla oluştuğunu gördükten sonra, artık Automation Account içerisindeki kavramları incelemeye başlayabiliriz. Automation Account içerisine girdiğim zaman karşımıza bizi “Get Started” sayfası karşılıyor olacak.

Karşımıza gelen “Get Started” dışında yan taraflarında birçok sekme var. “Get Started” sayfası içerisinde yeni bir runbook oluşturmak, Technet Gallery üzerinden geliştirip paylaşılan hazır runbook’lara erişmeniz mümkün. Automation Account içerisindeki sekmeleri sırasıyla inceleyelim ve neler yaptığını anlayalım.

• Dashboard : Otomasyon süreçleri için diagnostic, job state ve usage information gibi bilgileri gösterir. Bununla beraber, 30 gün veya istenilirse bir saatlik detaya kadar Account içinde gerçekleşen farklı işlerin durumunu ( başarısız, durdu, tamamlanmış ve çalışan) gibi bilgileri gösterir. Son olarak da mevcut Automation Account içerisinde runbook sayısını ve değişkenlerinin toplam sağ alt kısımdan rakamlarını görebilirsiniz.

• Runbooks : Mevcut yazdığınız veya Gallery üzerinden indirdiğiniz tüm Runbook bu ekran içerisinde gözükmektedir. Belirli tarihler ve saatler ile runbook durumunu için filtreleme yapabilirsiniz. Dilerseniz kendiniz geliştirdiğiniz Runbook Import edebilir yada başkasına göndermek amacıyla export edebilirsiniz.

• Assets : Runbook içerisinde kullanılan değişkenlerin yönetimi bu bölümden sağlanır. Variables, Connection, Schedule isteğe bağlı olarak bu değişkenler eklenir. Eklenen bu değişkenler, Automation Account içerisindeki tüm runbooklar tarafından erişilebilir. Integration Module sayesinde ilgili cmdlet ailesini Azure Automation içerisine yükleme şansına sahipsiniz. Bildiğimiz gibi Powershell içerisin de Module mantığı vardır. Azure Automation tarafında bir workflow geliştirdiğinizi hayal edelim. Bu Workflow içerisin de örnek olarak Active Directory veya Office 365 ile ilgili cmdlet bulunduğu varsayalım. İşte bu cmdletlerin Azure Automation tarafından bilinmesi için ilgili modülleri Azure Automation hesabının içine atılması gerekiyor. İstediğiniz Powershell Modulünü buradan “Import Module” tıklayarak ekleyebilirsiniz.

• Scale : Free veya Basic olarak Automation planınızı seçmenize olanak verir. Bu kısımda önemli ve atlanmaması gereken bir nokta var, seçtiğiniz plan Azure Subscription içerisindeki tüm Automation hesapları için geçerlidir. Ücretsiz plan ayda 500 dakikaya izin verir ve fatura edilmez. Eğer kullanımı sınırsız dakika gerekiyorsa, Basic planını seçin.